Tag Archief van: nieuwbouw

2 juni feest rond USKO-orgel in TivoliVredenburg

Op donderdagavond 2 juni, 20.15 uur viert het Utrechts Studenten Koor en Orkest (USKO) de oplevering van het nieuwe, door Flentrop Orgelbouw gemaakte kistorgel. Het feest vindt plaats in Muziekcentrum TivoliVredenburg.

Het orgel werd eind 2021 al opgeleverd, maar de feestelijke ingebruikname moest vanwege de Corona-beperkingen worden uitgesteld.

Een kistorgel is een compact-formaat orgel, dat is bedoeld om te kunnen vervoeren. De bouw van dit nieuwe orgel is ontstaan op initiatief van de orgelcommissie van het USKO zelf. In samenwerking met orgeladviseur Jaap Jan Steensma werd daarop een plan ontwikkeld dat uitging van een kistorgel met voornamelijk metalen pijpwerk en een belangrijke rol voor het register Prestant 8′. Dat is bijzonder, omdat veel kistorgels alleen houten pijpwerk hebben, terwijl voor een Prestant 8′ vanwege het formaat van de pijpen vaak geen ruimte is.

In een offertetraject mochten verschillende orgelmakers het idee verder uitwerken en van een prijsopgave voorzien. Flentrop Orgelbouw (Zaandam) kwam hierop als de inhoudelijk en artistiek sterkste kandidaat uit de bus. Na een traject van nadere afstemming en fondsenwerving werd kreeg de realisatie van het orgel een belangrijke impuls dankzij een bijdrage van de Stichting Orgel Comité Muziekcentrum Utrecht (OCMU).

“Het maken van een kistorgel wordt vaak gezien als een meesterproef: in het compacte ontwerp van een kistorgel komen alle problemen van een groot orgel samen. Het vergt het uiterste van de creativiteit en kunde van de orgelmaker om binnen de beperkte ruimte te blijven en tegelijk klank, toucher, het gedrag van de orgelwind en de bereikbaarheid voor stemmen en onderhoud te optimaliseren.”

Erik Winkel, directeur Flentrop Orgelbouw.

USKO

Het USKO is het grootste studentenmuziekgezelschap van Utrecht en telt zo’n 150 leden. Het koor en orkest voert jaarlijks grote werken uit van Johann Sebastian Bach en wil het orgel daar ook voor gaan gebruiken. Ook de andere Utrechtse studentenmuziekgezelschappen kunnen het orgel gaan gebruiken; reden om het orgel te hebben laten versieren met het wapen van de Universiteit Utrecht, de Sol Ivstitiae. Het orgel zal daarnaast ook beschikbaar zijn voor verhuur.

Het feest

Tijdens de ingebruikname staat het USKO onder leiding van dirigent Stijn Berkouwer. Het nieuwe orgel zal worden bespeeld door Jan Pieter Lanooy en Stijn Bruning. De avond zal worden gepresenteerd door Sander Zwiep (NPO Radio 4).

Informatie over programma en tickets is hier te vinden.

Intonateur Jan Spijker (Flentrop Orgelbouw) bespeelt het orgel tijdens de oplevering op 16 december 2021.

Technische gegevens

Holpijp 8′ (eiken, gedekt), Prestant 8′ (vanaf f, eiken, open, voorzijde perenhout), Octaaf 4′ (C-H
gedekt, vanaf c metaal, open), Quint 3′ Discant (metaal, open), Superoctaaf 2′ (metaal, open).

Transponeerinrichting 415 Hz – 440 Hz – 465 Hz
Waar een toonnaam wordt genoemd, wordt steeds de toonhoogte 415 Hz. verondersteld.
Klavieromvang C-d”’. De omvang van de windlade C-e”’ (415 Hz.)

Zie ook de website van Flentrop Orgelbouw.

 

Het Utrechts Studenten Koor en Orkest (USKO), Nederlands grootste muziekgezelschap voor studenten, heeft Flentrop Orgelbouw opdracht gegeven tot het maken van een kistorgel. Na een periode van voorbereiding en fondsenwerving konden bestuursleden Marieke Verberne (Praeses), Anna Wiebing (Fiscus) en Anneke Voerman (Ab Actis) op woensdag 6 november de handtekeningen zetten in Zaandam.

Een orgelcommissie, bestaande uit (oud-)Uskieten heeft zich uitgebreid georiënteerd op orgels en voorstellen van verschillende orgelmakers. De commissie wordt bijgestaan door orgeladviseur Jaap Jan Steensma. Al snel werd duidelijk dat de voorkeur uitging naar een orgel waarin ook metalen pijpwerk gebruikt is. 

Flentrop heeft zich voor het plan laten inspireren door instrumenten uit de Berlijnse orgelbouwtraditie die Johann Sebastian Bach gekend moet hebben. Het orgel zal beschikken over een Holpijp 8’ (eiken, gedekt), Prestant 8’ (af f0, open, eiken- en perenhout), Octaaf 4’ (C-H gedekt), Quint 3’ Discant en Superoctaaf 2’. Er is bijzondere aandacht voor de consolidatie van het metalen pijpwerk; het open pijpwerk zal worden voorzien van stemringen. 

Jaap Jan zegt over het project: “Bij het USKO beleven studenten niet alleen plezier aan klassieke muziek, maar ze zetten er zich ook met hart en ziel voor in; tijdens de repetities, concerten, productie en fondsenwerving. En het zijn deze studenten waarop het Nederlandse muziekleven straks zal draaien. Daarom is het zo waardevol dat nu de schouders worden gezet onder een orgelproject.”

Ook voor Flentrop Orgelbouw is het een bijzonder project. Jaren geleden maakte Erik Winkel al eens een ontwerp dat enigszins lijkt op het orgel dat nu wordt gerealiseerd. Erik: “Het is niet voor niets dat het maken van een kistorgel vaak gezien wordt als een meesterproef: in het compacte ontwerp van een kistorgel komen alle problemen van een groot orgel samen. Het vergt het uiterste van de creativiteit en kunde van de orgelmaker om binnen de beperkte ruimte te blijven en tegelijk klank, toucher, het gedrag van de orgelwind en de bereikbaarheid voor stemmen en onderhoud te optimaliseren.”

Overigens is het de bedoeling dat niet alleen het USKO, maar ook de andere bij het Kosmu aangesloten muziekgezelschappen, bijvoorbeeld de USCantorij en het Kunstorkest, straks van het orgel gebruik kunnen gaan maken. Om die reden zal de kast ook worden versierd met een in hout gesneden logo van de Universiteit Utrecht. 

De orgelcommissie van het USKO is verheugd dat de opdracht nu is verstrekt. Commissielid Erik Laarman: “De eerste plannen voor de aanschaf van dit nieuwe orgel zijn ontstaan in 2014. Het is ontzettend gaaf dat het project nu gerealiseerd gaat worden en dat het Utrechtse muzieklandschap straks een uniek en prachtig instrument rijker is. Als commissie gaan we nu aan de slag met voorbereidingen voor een spetterend presentatieconcert.”

Het orgel is naar verwachting gereed in november 2020. 

Het project wordt, naast particuliere donaties van oud-Uskieten en vele andere weldoeners, mede gefinancierd door het K.F. Hein-fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds, het Ans & Hans Wouters-Hellenbrekers Fonds, het Elise Mathilde-fonds, het U-fonds en de Kattendijke/Drucker Stichting. Een bijzonder ruimhartige ondersteuning werd ontvangen van het Orgelcomité Muziekcentrum Utrecht (OCMU)

Vrijdag 17 april 2015

Sinds 2012 is Peter als adviseur betrokken bij het ontwerpen van een nieuw orgel voor Muziekcentrum TivoliVredenburg. Op 17 april 2015 heeft de officiële perspresentatie voor dit instrument plaatsgevonden.

Presentatie door Peter van Dijk over het ontwerp van een nieuw orgel voor TivoliVredenburg

Presentatie door Peter van Dijk over het ontwerp van een nieuw orgel voor TivoliVredenburg

 

 

Uitgebreid persbericht

Het orgel werd in 2017 in gebruik genomen. In het AD verscheen een artikel van Jette Pellemans. TivoliVredenburg en orgelmaker Gebr. Van Vulpen maakten enkele filmpjes van het maak- en denkproces.

Over het tekenproces:

Een rondgang door het orgel:

Een reportage van RTV Utrecht: