Plannen Bätz-orgel Vleuten
Vleuten: 22 januari 2016
Historie
Het orgel van de Torenpleinkerk in Vleuten werd in 1809 gecomponeerd (lett: ‘samengesteld’) door Gideon Thomas Bätz, oudste zoon van de beroemde Johan Hendrik (Johann Heinrich Hartmann) Bätz. Delen van het orgel zijn vermoedelijk ouder.
Het orgel werd geplaatst in de Remonstrantse kerk van Utrecht, in 1866 werd het verkocht aan de Hervormde Gemeente van Vleuten. Hoewel het orgel in de twintigste eeuw enige wijzigingen heeft ondergaan, is het grosso modo gaaf bewaard gebleven.
Herstel
Anno 2016 is groot onderhoud nodig. Ter voorbereiding op deze werkzaamheden hebben Jaap Jan Steensma en Peter van Dijk uitgebreid onderzoek verricht in de diverse archieven en aan het instrument zelf. Tijdens dit onderzoek zijn veel nieuwe gegevens boven water gekomen. Zo blijkt dat het orgel niet in 1812 (zoals in standaardwerken te vinden is), maar in 1809 is geplaatst. Daarnaast is bekend geworden dat het archaïsch, bijna klassiek-Bätziaans aandoende pedaalklavier pas in 1851 is toegevoegd. Ook is gebleken dat Dom-organist Frederik Nieuwenhuijsen, wiens oudste zoon Johan Frederik zo’n veertig jaar de vaste bespeler van het orgel was, veel invloed heeft gehad op het totstandkomingsproces. Niet alleen krijgt ‘vader Nieuwenhuijsen’ in 1821 betaald voor de plaatsing van blaasbalgen, ook al eerder, in 1809, had hij een aanzienlijke betaling ontvangen voor leverantie van pijpwerk.
Presentatie
Op vrijdag 22 januari, om 20 uur, presenteren Peter van Dijk en Jaap Jan Steensma de resultaten van hun onderzoek en het plan voor herstel van dit bijzondere orgel. De korte lezingen worden afgewisseld door orgelintermezzi met muziek uit de bouwtijd van het orgel.
Aanvang: 20 uur
Lokatie: Torenpleinkerk, Vleuten
Toegang: gratis