,

Papierstroken Bätz beschreven

Half september verschijnt de 90ste publicatie van de Stichting tot Behoud van het Nederlandse orgel. Jaap Jan Steensma nam, in verband met het Bätz-jaar 2020, vondsten met betrekking tot de orgelmakers Bätz tot zijn onderwerp.

In de afgelopen jaren zijn 36 fragmenten papier gevonden die de orgelmakers Bätz gebruikten als pakking voor gedekte pijpen. Een deel is afkomstig uit het orgel dat  Peter Gerritsz in 1479 maakte voor de Nicolaikerk Utrecht (thans in de Koorkerk Middelburg). Een ander deel kwam tevoorschijn in 2015, toen Elbertse Orgelmakers het G.Th. Bätz-orgel (1813) van Huys Amerongen restaureerde. 

Papierfragmenten in het uit 1479 daterende Peter Gerritz-orgel (foto: beeldbank RCE).

Onder de fragmenten bevonden zich meerdere rekeningen en brieven aan Johanna Bätz-Liepoldes (1723-1777), smids- en apothekersrekeningen en een herbergiersrekening uit 1773. 

De speurtocht naar aanleiding van de fragmenten leidde onder meer tot de vondst van het door Gert Oost als verloren bestempelde bestek en het keuringsrapport van het G.Th. Bätz-orgel (1772) van de Doopsgezinde Kerk Haarlem (thans te Oostvoorne). 

Het Bätz-orgel in Oostvoorne (1772), afkomstig uit de Doopsgezinde Kerk Haarlem.
Foto: Janneke Bron (orgbase.nl).

Deze nieuwste publicatie van de Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel verschijnt onder de titel “Dartlend in een glas – Papiergramenten familie Bätz”. De titel is ontleend aan een op de fragmenten gevonden gedicht van Christian Fürchtegott Gellert (1715– 1769). Cees van der Poel verzorgde opmaak en redactie. Foto’s werden ter beschikking gesteld door o.a. Hans Elbertse, de Universiteitsbibliotheek Utrecht en door Gerco Schaap. 

De publicatie is te verkrijgen via de Stichting en wordt gratis toegestuurd aan donateurs. Een voorproefje is hier te vinden.