Restauratie

Bij een orgelrestauratie komt heel wat kijken. Want wat restaureer je eigenlijk, wat maakt een orgel waardevol en wat doet aan de waarde af? Op welke manier sluit je zo goed mogelijk aan bij het aard en karakter van de bouwer, bij de historie en bij het gebruik van het instrument? En hoe zet je een restauratieproject op, welke stappen moeten worden gezet en hoe krijg je de begroting rond?

Als orgeladviseurs begeleiden we restauratieprojecten van begin tot eind. Vaak begint dat met een oriënterend gesprek en bezoek, waarna een plan van aanpak en eventueel onderzoek volgt. Tijdens de restauratie staan we opdrachtgevers daarnaast bij met raad en daad op het terrein van vergunningen, publiciteit en fondsenwerving.

Subsidieregeling Klinkend Erfgoed

In september 2021 opende de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een nieuwe subsidieregeling: de subsidieregeling Klinkend Erfgoed. Samen met subsidieregelingen van de provinciale overheid levert deze regeling een belangrijke impuls aan restauratiemogelijkheden van klinkend erfgoed.

Een voorbeeld van een afgerond restauratieproject is het Van Oeckelen-orgel (1851) in Garmerwolde, waar Peter van Dijk in opdracht van de Stichting Oude Groninger Kerken adviseur was bij de in 2019 door Mense Ruiter Orgelmakers BV opgeleverde werkzaamheden.

Onderhoud en SIM-aanvraag

Regelmatig krijgen we vragen over noodzakelijk van onderhoud aan orgels. Soms geven van een ‘second opinion’, verrichten we een keuring of geven een algemene inschatting van mogelijkheden en kosten.
De meerwaarde die klanten zoeken en waarderen, is het feit dat de orgeladviseur—in tegenstelling tot de orgelmaker, de ‘aannemer’—geen financiële belangen heeft bij de manier waarop het orgel wordt onderhouden. De adviseur is onafhankelijk.

Een voorbeeld van een erg interessante onderhoudsklus, is het J. Bätz & Co.-orgel (1854) van de Grote Kerk in Gorinchem. Hier werkt Jaap Jan Steensma samen met de orgelmaker Pels & Van Leeuwen. Parallel aan de planning van onderhoudswerkzaamheden denken we met Bureau Lakerveld (Noordeloos) na over de toekomstige presentatie van het orgel in het geheel van het unieke kerkinterieur.

SIM-aanvraag

Vragen over onderhoud staan vaak in relatie tot de Subsidieregeling Instandhouding Monumenten (SIM). Door het leveren van kwaliteit willen we de kans op succesvolle aanvraag vergroten. Peter van Dijk verzorgt de SIM-aanvragen voor de monumentale orgels van de Protestantse Gemeente Utrecht, waaronder die voor het Gebr. Bätz-orgel (1831) in de Domkerk.

Nieuwbouw

Het laten bouwen van een orgel vereist maatwerk. Iedere opdrachtgever verwacht iets anders van een orgel.

Peter van Dijk ontwierp voor muziekcentrum TivoliVredenburg een orgel dat is gebaseerd op het profiel van Utrecht als stad van ‘oude muziek’. Het orgel mocht de bijzondere architectuur van de concertzaal niet verstoren, waarop Gebr. Van Vulpen Orgelmakers een instrument ontwierp dat uiterlijk niet als een orgel herkenbaar is, en bovendien zeer weinig ruimte inneemt.

Herbestemming

Jaap Jan Steensma en Peter van Dijk zijn regelmatig betrokken bij het zoeken van een nieuwe bestemming voor kerkorgels. Daarom voeren we ook regelmatig taxaties uit.
Daarnaast denken we actief mee met zowel partijen die een orgel willen verkopen, als met partijen die een orgel willen aanschaffen.

Onlangs begeleidde Jaap Jan Steensma de herbestemming van het Gebr. Van Vulpen-orgel (1961) van de Marcuskerk in Utrecht, dat een nieuwe plaats vond in de Vredeskerk in Veenendaal. Omdat beide kerken een gemeentelijk monument zijn, was hier een vergunningsprocedure vereist.